Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

(in) circuitu

  • 1 circuitus [2]

    2. circuitus (circumitus), ūs, m. (circueo = circumeo, w. s.), I) das Herumgehen im Kreise, 1) abstr.: a) der Umgang, Umlauf, α) lebender Wesen, ibi complurium iumentorum multivii circuitus intorquebant molas ambage variā, Apul. met. 9, 11 in. – β) der Weltkörper, der Umlauf, Umschwung, Kreislauf, circuitus orbis, Cic.: circuitus solis orbium V et LX et CCC, Cic.: irrequietus mundi ipsius circuitus, Plin.: caelestia per certos circuitus verti, Sen.: astra suis itineribus perficiunt cursum, Vitr. – übtr., miri sunt orbes (Perioden) et quasi circuitus (periodische Umläufe) in rebus publicis commutationum et vicissitudinum, Cic. de rep. 1, 45: hoc, quod senectus vocatur, paucissimorum circuitus annorum, Sen. ad Marc. 11, 5. – b) (als mediz. t. t.) der feste Verlauf, der Typus des Fiebers, eae febres, quae certum habent circuitum, Cels.: cum haec (febris) circuitum certum habet, Scrib.: si circuitum habere ea febris solita est, Cels.: Plur., circuitibus febrium vexari, Scrib. 95. – 2) konkr.: a) der Umlauf = die Bahn, die der Umlaufende beschreibt, der Bogen, Umweg, Umschweif, Caesari circuitu maiore iter erat longius, Caes.: longo od. parvo circuitu petere alqm locum, Caes. u. Liv.: brevi per montes circuitu pervenire ad amnem, Liv.: exiguo circuitu flectere ad montes occupandos, Frontin.: tamquam circuitu maiore hostem aggressurus, Frontin.: pons magnum circuitum habet (macht nötig), Caes.: Asiae Syriaeque circuitu petere Aegyptum, auf einem U. durch A. u. S., Suet. – übtr., α) der Umweg, Umschweif = das indirekte Verfahren, non statim de eo, quod in iudicium venit, (debet) rogare, sed aliquo circuitu ad id pervenire, Quint.: cur circuitu petis gloriam, quae ad manus posita est? Curt.: negavi circuitu agendum, sed plane iure civili dimicandum, Petr.: invadere per circuitum (Ggstz. rectā), Sen. rem. 1, 3 H. – β) = περίφρασις, die Umschreibung, eloquendi, Quint.: alqd circuitu enuntiare, Quint.: alqd circuitu plurium verborum ostendere, Quint.: loqui per circuitus, Mart. – b) der Umlauf = die sich um etw. herumziehende Krümmung, interior circuitus (gestationis), Bogengang, Plin. ep. 2, 17, 15. – dah. übtr., circuitus orationis od. verborum = περίοδος (vgl. Auct. carm. de fig. 10. p. 63 H. circuitus, peri quam dicunt odos), die Periode der Rede (rhet. t. t.), s. bes. Cic. or. 204: im Plur., oratio longiores habet saepe circuitus, Quint. 9, 4, 60. – c) der Umkreis, Umfang = der Raum, den ein Ggstd. in seiner Ausdehnung einnimmt, eius munitionis circuitus XI milia passuum tenebat, Caes.: quod ad circuitum (secundae vertebrae) pertinet, Cels.: collis, quem propter magnitudinem circuitus opere complecti non potuerant nostri, Caes.: interiore spatio minorem circuitum habere, Caes.: vallum in oppidi circuitum ducere, rings um die St. herum, Hirt. b. G. – dah. in circuitu u. bl. circuitu, im Umkreise, ringsherum, qualis esset natura montis et qualis in circuitu ascensus, Caes.: XV milia passuum circuitu amplexus, Caes.: Cephallania circuitu patet XCIII (milia passuum), Plin. – übtr., der Umfang des Körpers u. eines schriftl. Werkes, quo circuitus voluminis tui sit ὀγκωδέστατος, sicut est ventriculi tui, Suet. vit. Hor. p. 47, 11 R. – d) der Umgang = der rings um ein Gebäude, eine Mauer usw. gelassene freie Raum, gesetzlich 21/2 Fuß breit, Varr. LL. 5, 22. Vitr. 6, 3, 9. Corp. inscr. Lat. 6, 13143; 9, 5179. – e) ein aus einer Masse gebildeter Ringel, circulus, quod mixtā farinā et caseo et aquā circuitum aequabiliter fundebant, Varr. LL. 5, 106. – II) das Umhergehen, a) in einem Lande, das Durchwandern, Bereisen, circumitus Siciliae totius, Sen. ep. 79, 1. – b) = περιπλοῦς, das Herumreisen zu Schiffe, die Herumfahrt, die Umschiffung, Plin. 2, 167. – übtr., circuitus mundi, die Beschreibung der Welt, die Rundschau, Plin. 9, 106.

    lateinisch-deutsches > circuitus [2]

  • 2 circuitus

    1. circuitus (circumitus), a, um, s. circumeo.
    ————————
    2. circuitus (circumitus), ūs, m. (circueo = circumeo, w. s.), I) das Herumgehen im Kreise, 1) abstr.: a) der Umgang, Umlauf, α) lebender Wesen, ibi complurium iumentorum multivii circuitus intorquebant molas ambage variā, Apul. met. 9, 11 in. – β) der Weltkörper, der Umlauf, Umschwung, Kreislauf, circuitus orbis, Cic.: circuitus solis orbium V et LX et CCC, Cic.: irrequietus mundi ipsius circuitus, Plin.: caelestia per certos circuitus verti, Sen.: astra suis itineribus perficiunt cursum, Vitr. – übtr., miri sunt orbes (Perioden) et quasi circuitus (periodische Umläufe) in rebus publicis commutationum et vicissitudinum, Cic. de rep. 1, 45: hoc, quod senectus vocatur, paucissimorum circuitus annorum, Sen. ad Marc. 11, 5. – b) (als mediz. t. t.) der feste Verlauf, der Typus des Fiebers, eae febres, quae certum habent circuitum, Cels.: cum haec (febris) circuitum certum habet, Scrib.: si circuitum habere ea febris solita est, Cels.: Plur., circuitibus febrium vexari, Scrib. 95. – 2) konkr.: a) der Umlauf = die Bahn, die der Umlaufende beschreibt, der Bogen, Umweg, Umschweif, Caesari circuitu maiore iter erat longius, Caes.: longo od. parvo circuitu petere alqm locum, Caes. u. Liv.: brevi per montes circuitu pervenire ad amnem, Liv.: exiguo circuitu flectere ad montes occupandos, Frontin.: tamquam circuitu maiore hostem aggressurus,
    ————
    Frontin.: pons magnum circuitum habet (macht nötig), Caes.: Asiae Syriaeque circuitu petere Aegyptum, auf einem U. durch A. u. S., Suet. – übtr., α) der Umweg, Umschweif = das indirekte Verfahren, non statim de eo, quod in iudicium venit, (debet) rogare, sed aliquo circuitu ad id pervenire, Quint.: cur circuitu petis gloriam, quae ad manus posita est? Curt.: negavi circuitu agendum, sed plane iure civili dimicandum, Petr.: invadere per circuitum (Ggstz. rectā), Sen. rem. 1, 3 H. – β) = περίφρασις, die Umschreibung, eloquendi, Quint.: alqd circuitu enuntiare, Quint.: alqd circuitu plurium verborum ostendere, Quint.: loqui per circuitus, Mart. – b) der Umlauf = die sich um etw. herumziehende Krümmung, interior circuitus (gestationis), Bogengang, Plin. ep. 2, 17, 15. – dah. übtr., circuitus orationis od. verborum = περίοδος (vgl. Auct. carm. de fig. 10. p. 63 H. circuitus, peri quam dicunt odos), die Periode der Rede (rhet. t. t.), s. bes. Cic. or. 204: im Plur., oratio longiores habet saepe circuitus, Quint. 9, 4, 60. – c) der Umkreis, Umfang = der Raum, den ein Ggstd. in seiner Ausdehnung einnimmt, eius munitionis circuitus XI milia passuum tenebat, Caes.: quod ad circuitum (secundae vertebrae) pertinet, Cels.: collis, quem propter magnitudinem circuitus opere complecti non potuerant nostri, Caes.: interiore spatio minorem circuitum habere, Caes.: vallum in oppidi circuitum du-
    ————
    cere, rings um die St. herum, Hirt. b. G. – dah. in circuitu u. bl. circuitu, im Umkreise, ringsherum, qualis esset natura montis et qualis in circuitu ascensus, Caes.: XV milia passuum circuitu amplexus, Caes.: Cephallania circuitu patet XCIII (milia passuum), Plin. – übtr., der Umfang des Körpers u. eines schriftl. Werkes, quo circuitus voluminis tui sit ὀγκωδέστατος, sicut est ventriculi tui, Suet. vit. Hor. p. 47, 11 R. – d) der Umgang = der rings um ein Gebäude, eine Mauer usw. gelassene freie Raum, gesetzlich 21/2 Fuß breit, Varr. LL. 5, 22. Vitr. 6, 3, 9. Corp. inscr. Lat. 6, 13143; 9, 5179. – e) ein aus einer Masse gebildeter Ringel, circulus, quod mixtā farinā et caseo et aquā circuitum aequabiliter fundebant, Varr. LL. 5, 106. – II) das Umhergehen, a) in einem Lande, das Durchwandern, Bereisen, circumitus Siciliae totius, Sen. ep. 79, 1. – b) = περιπλοῦς, das Herumreisen zu Schiffe, die Herumfahrt, die Umschiffung, Plin. 2, 167. – übtr., circuitus mundi, die Beschreibung der Welt, die Rundschau, Plin. 9, 106.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > circuitus

  • 3 circuitus

    1.
    circŭĭtus, a, um, Part., from circumeo.
    2.
    circŭĭtus ( circŭmĭtus, Cic. N. D. 1, 12, 29; 2, 62, 155; 2, 19, 49; id. Rep. 1, 29, 45; Quint. 1, 10, 42 al.; cf. circumeo, and v. Neue, Formenl. 2, p. 737), ūs, m. [circumeo] (class. in prose and poetry).
    I.
    A going round, a circling, revolving, a revolution:

    solis,

    Cic. N. D. 2, 19, 49; cf. Plin. 2, 23, 21, § 86; Cic. Rep. 6, 12, 12:

    nox et dies unum circumitum orbis efflcit,

    id. Univ. 9 prope med.:

    Asiae Syriaeque circuitu Aegyptum petit,

    Suet. Aug. 17:

    mundi,

    Plin. 2, 5, 4, § 11.—
    B.
    In medic. lang., the periodical return of a disease, Cels. 3, 5; Ser. Samm. 95.—Far more freq.,
    II.
    Meton.
    A.
    (Abstr. pro concr.). A circuit, compass, a way around:

    plurimum refert, cujus sit formae ille circuitus,

    Quint. 1, 10, 40; cf. id. 1, 10, 42; 1, 5, 26; Augur. ap. Gell. 13, 14, 1:

    collis, quem propter magnitudinem circuitus opere circumplecti non poterant,

    Caes. B. G. 7, 83:

    illi operibus vincebant, quod interiore spatio minorem circuitum habebant,

    id. B. C. 3, 44:

    XV milia passuum circuitu amplexus,

    id. ib.; so id B G. 1, 41; Plin. 4, 12, 19, § 54:

    brevi per mon tes circuitu praemissis, qui munirent viam,

    Liv. 34, 28, 2; 4, 27, 8; Curt. 3, 11, 19:

    qualis esset natura montis et qualis in circuitu ascensus,

    Caes. B. G. 1, 21; 2, 29; 2, 30:

    longo circuitu petere regiones,

    id. ib. 7, 45; Verg. A. 11, 767:

    saevaque circuitu curvantem bracchia longo, Ov M. 2, 82: circumitus Siciliae quid tibi novi ostenderit,

    Sen. Ep. 79, 1.—
    B.
    = ambitus, an open space left around a building, Varr. L. L. 5, § 22; cf. Paul. ex Fest. p 5, 4 Müll.; Inscr Marin. Fratr. Arval. p. 369.—
    III.
    Trop
    A.
    In rhet., a period: in toto circuitu illo orationis, quem Graeci periodon, nos tum ambitum, tum circuitum, tum comprehensionem, aut continuationem aut circumscriptionem dicimus, Cic. Or. 61, 204; cf.

    Quint 9, 4, 124: modo ne circuitus ipse verborum sit aut brevior quam aures exspectent, aut longior, etc.,

    Cic. de Or 3, 49, 191; 3, 51, 198; id. Or. 23, 78; Quint. 8, 6, 59; 11, 1, 6. —In plur.:

    oratio longiores habet saepe circuitus,

    Quint. 9, 4, 60.—
    B.
    In the postAug. per., a circumlocution, periphrasis, a roundabout way in speech or action; an indirect procedure.
    1.
    Of speech, ea, quae proprie signari poterant, circuitu coeperint enuntiare, Quint. 12, 10, 16; 12, 10, 41; 5, 7, 16;

    10, 1, 12: loqui per circuitus,

    Mart. 11, 15, 8.—
    2.
    Of action:

    cur circuitu petis gloriam, quae ad manum posita est?

    Curt. 9, 3, 14: negavi circuitu agendum, sed plane jure civili dimicandum, Petr 13 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > circuitus

  • 4 circuitus

    I a, um part. pf. к circumeo II circuitus (circumitus), ūs m. [ circumeo ]
    1) хождение вокруг, круговое движение, обход, объезд
    2) круговращение, периодичность, цикличность ( commutationum et vicissitudinum C); круг, цикл ( annorum Sen); регулярная повторяемость ( tertianarum febrium CC)
    c. verborum (orationis) ритор. C, Qпериод
    3) круг, крюк, обходная дорога, окольный путь
    circuitu petere aliquid перен. QC — добиваться чего-л. окольным путём
    circuitu Q, per circuitum Sen и per circuitus M — описательно, обиняками, (enuntiare Q; loqui M)
    6) обозрение, обзор, описание ( mundi PM)

    Латинско-русский словарь > circuitus

  • 5 circuitus

    [st1]1 [-] circŭĭtus, a, um: part. passé de circueo. [st1]2 [-] circŭĭtŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de tourner en cercle, circuit, révolution d'un astre; ronde, tournée, parcours. - [abcl]b - retour périodique (de la fièvre). - [abcl]c - chemin de ronde. - [abcl]d - contour, enceinte. - [abcl]e - période (t. de rhét.). - [abcl]f - circonlocution, périphrase.[/b]    - circuitu majore: à cause d’un détour assez important.    - milia passuum in circuitu decem et septem erat conplexus, Caes. BC. 3, 63, 2: il avait entouré d'un retranchement un espace de dix-sept mille pas de périmètre.
    * * *
    [st1]1 [-] circŭĭtus, a, um: part. passé de circueo. [st1]2 [-] circŭĭtŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de tourner en cercle, circuit, révolution d'un astre; ronde, tournée, parcours. - [abcl]b - retour périodique (de la fièvre). - [abcl]c - chemin de ronde. - [abcl]d - contour, enceinte. - [abcl]e - période (t. de rhét.). - [abcl]f - circonlocution, périphrase.[/b]    - circuitu majore: à cause d’un détour assez important.    - milia passuum in circuitu decem et septem erat conplexus, Caes. BC. 3, 63, 2: il avait entouré d'un retranchement un espace de dix-sept mille pas de périmètre.
    * * *
        Circuitus, huius circuitus, penult. corr. Verbale. Tour, Circuit, L'environ.
    \
        Circuitus Solis orbium. Cic. Le cours, ou le tour du ciel du Soleil.
    \
        Febrium circuitus. Cels. Le tour de la fievre, quand elle revient de trois jours en trois jours, ou de quatre en quatre.

    Dictionarium latinogallicum > circuitus

  • 6 Umfang

    Umfang, ambitus (in bezug auf die Ausdehnung übh., z.B. des Himmels u. der Erde, caeli ac terrarum: des Lagers, castrorum). – circuitus (in bezug auf die Weite, der Umkreis, auch einer Schrift, voluminis). – circumscriptio (als gleichs. um etwas gezogener Kreis, Umkreis, z.B. terrae). – complexus (in bezug auf den Raum. den der Umfang umfaßt, z.B. caeli, mundi). – modus (das Maß, Maß u. Ziel einer Sache). – der große U., magnitudo circuitus: der weite U., latus ambitus; amplitudo: von großem U., s. umfangreich: von weitem U., lato ambitu; vgl. »umfangreich«: von ungeheuerem U., vastus (auch von der Stimme): einen großen, weiten U. haben, habere magnum od. latum ambitum: late patēre (bes. von Gegenden; dann auch bildl. = in weiter Beziehung gelten): im U., in circuitu; auch circuitu: die Insel hat 25000 Schritte im U., insula viginti quin. que milia passuum circuitu patet: das ganze Werk hat einen U. von 368 Stadien, totius operis ambitus CCCLXVIII stadia [2354] complectitur: die Sache ihrem ganzen U. nach, res omnis od. tota od. universa: etw. auf einen gewissen (bestimmten) U. bringen, ad certum modum redigere alqd (z.B. ius civile): den U. von etw. beschränken, terminare modum alcis rei (z.B. huius artis).

    deutsch-lateinisches > Umfang

  • 7 Umweg

    Umweg, ambages. – circuitus. circuitio (als Umkreis, den man macht, der Umschweif, eig. u. bildl.). – einen U. nehmen, flectere viam; flectere iter suum: einen U. machen, circuitu od. circuitione uti (eig. u. bildl.): jmd. einen U. führen, alqm circuitu ducere: auf einem U. dahin gelangen, aliquo circuitu ad id pervenire (auch bildl.).

    deutsch-lateinisches > Umweg

  • 8 circuitus or circumitus

        circuitus or circumitus ūs, m    [circumeo], a going round, circling, revolving, revolution. solis. — A circuit, compass, way around: quod interiore spatio minorem circuitum habebant, Cs.: parvo circuitu locum petere, L.: in circuitu ascensus, Cs.: omnem pererrat Undique circuitum, V.: circuitu curvantem bracchia longo, O.—Fig., in rhet., a period: verborum.

    Latin-English dictionary > circuitus or circumitus

  • 9 Runde

    Runde, die, I) kreisförmige etc. Ausdehnung: z.B. in die R., in orbem (kreisförmig); in modum circi (in einen Zirkel); in circuitu (im Umkreis, z.B. murus in circuitu patet duodecim milia passuum). – in der R. bei allen herumgehen, in orbem ire circum omnes. – II) = Patrouille, w. s.

    deutsch-lateinisches > Runde

  • 10 alias

    ălĭās, adv. [s.-ent. vices] [st1]1 [-] une autre fois, déjà, un autre jour, à un autre moment, en d'autres circonstances, d'autres fois, quelquefois, tantôt.    - plura scribere alias, Cic. Fam. 7, 6: écrire plus longuement une autre fois.    - non unquam alias ante tantus terror senatum invasit, Liv. 2, 9: jamais en d'autres circonstances le sénat ne connut une aussi grande frayeur.    - neque tum solum, sed saepe alias pedestribus copiis pepulit adversarios, Nep. Han. 11, 7: non seulement à ce moment-là, mais en bien d'autres circonstances, lors d'un combat terrestre, il mit ses adversaires en déroute.    - sed hæc alias pluribus, Cic. Fam. 7, 30, 2: mais sur ce point je t'écrirai plus longuement une autre fois.    - jocabimur alias, Cic Fam. 9, 25, 2: nous badinerons une autre fois.    - recte secusne alias viderimus, Cic. Ac. 2, 135: à tort ou à raison? nous le verrons une autre fois.    - alias... nunc... Cic. Fin. 5, 77: une autre fois..., maintenant...    - alias... alias...: tantôt... tantôt...: Cic. Verr. 1, 20; de Or. 1, 244, etc.; Caes. BG. 2, 29, 5; 3, 21, 3, etc.    - alias aliud isdem de rebus sentiunt, de Or. 2, 30: ils ont sur le même sujet un jour une opinion, un jour une autre [tantôt une opinion, tantôt une autre]. --- cf. Or. 74 ; 200 ; Div. 2, 111 ; Rep 3, 18, etc.    - alias beatus, alias miser, Cic. Fin. 2, 27, 87: tantôt heureux, tantôt misérable.    - alias angustius pabulabantur, alias longiore circuitu custodias stationesque equitum vitabant, Caes. BC. 1, 59: tantôt ils se ravitaillaient en fourrage sur un espace assez restreint, tantôt par de longs détours ils cherchaient à éviter les sentinelles et les postes à cheval. [st1]2 [-] à un autre endroit, ailleurs, d'un autre côté (au pr. et au fig.).    - Gaius Dig. 40, 1, 7, 5; Ulp. Dig. 30, 41. 12; Paul. Dig. 10, 3, 19, 1; Apul. Plat. 1, 13. [st1]3 [-] d'ailleurs, sous un autre point de vue, d'une autre manière.    - sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat, Macr. S. 5, 19: comme le pense Cornutus, homme d'ailleurs très savant.    - ne reges, et alias infensi, cupidine auri ad bellum accenderentur, Tac. An. 16, 1: pour éviter que les rois Numides, déjà par ailleurs hostiles, ne fussent encore attirés à la guerre par la soif de l'or.    - chez les jurisconsultes et auteurs de la décad. non alias nisi: non autrement que.    - non alias quam simulatione mortis, Curt. 8, 1, 24: par aucun autre moyen que par la feinte de la mort (seulement en simulant la mort). --- [fréquent chez les jurisc.].    - non alias militi familiarior dux fuit, Liv. 7, 33: jamais chef ne fut en plus étroite relation avec ses soldats.
    * * *
    ălĭās, adv. [s.-ent. vices] [st1]1 [-] une autre fois, déjà, un autre jour, à un autre moment, en d'autres circonstances, d'autres fois, quelquefois, tantôt.    - plura scribere alias, Cic. Fam. 7, 6: écrire plus longuement une autre fois.    - non unquam alias ante tantus terror senatum invasit, Liv. 2, 9: jamais en d'autres circonstances le sénat ne connut une aussi grande frayeur.    - neque tum solum, sed saepe alias pedestribus copiis pepulit adversarios, Nep. Han. 11, 7: non seulement à ce moment-là, mais en bien d'autres circonstances, lors d'un combat terrestre, il mit ses adversaires en déroute.    - sed hæc alias pluribus, Cic. Fam. 7, 30, 2: mais sur ce point je t'écrirai plus longuement une autre fois.    - jocabimur alias, Cic Fam. 9, 25, 2: nous badinerons une autre fois.    - recte secusne alias viderimus, Cic. Ac. 2, 135: à tort ou à raison? nous le verrons une autre fois.    - alias... nunc... Cic. Fin. 5, 77: une autre fois..., maintenant...    - alias... alias...: tantôt... tantôt...: Cic. Verr. 1, 20; de Or. 1, 244, etc.; Caes. BG. 2, 29, 5; 3, 21, 3, etc.    - alias aliud isdem de rebus sentiunt, de Or. 2, 30: ils ont sur le même sujet un jour une opinion, un jour une autre [tantôt une opinion, tantôt une autre]. --- cf. Or. 74 ; 200 ; Div. 2, 111 ; Rep 3, 18, etc.    - alias beatus, alias miser, Cic. Fin. 2, 27, 87: tantôt heureux, tantôt misérable.    - alias angustius pabulabantur, alias longiore circuitu custodias stationesque equitum vitabant, Caes. BC. 1, 59: tantôt ils se ravitaillaient en fourrage sur un espace assez restreint, tantôt par de longs détours ils cherchaient à éviter les sentinelles et les postes à cheval. [st1]2 [-] à un autre endroit, ailleurs, d'un autre côté (au pr. et au fig.).    - Gaius Dig. 40, 1, 7, 5; Ulp. Dig. 30, 41. 12; Paul. Dig. 10, 3, 19, 1; Apul. Plat. 1, 13. [st1]3 [-] d'ailleurs, sous un autre point de vue, d'une autre manière.    - sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat, Macr. S. 5, 19: comme le pense Cornutus, homme d'ailleurs très savant.    - ne reges, et alias infensi, cupidine auri ad bellum accenderentur, Tac. An. 16, 1: pour éviter que les rois Numides, déjà par ailleurs hostiles, ne fussent encore attirés à la guerre par la soif de l'or.    - chez les jurisconsultes et auteurs de la décad. non alias nisi: non autrement que.    - non alias quam simulatione mortis, Curt. 8, 1, 24: par aucun autre moyen que par la feinte de la mort (seulement en simulant la mort). --- [fréquent chez les jurisc.].    - non alias militi familiarior dux fuit, Liv. 7, 33: jamais chef ne fut en plus étroite relation avec ses soldats.
    * * *
        Alias, Aduerbium temporis. Ter. Une autre fois, Un autre temps.
    \
        Alias, pro Aliter, vel Alioqui. Plin. Morbidum alias corpus. Sans cela.
    \
        Alias. Vlpian. Autrement.
    \
        Alias, Geminatum. Cicero, Mutari etiam mores hominum saepe dicebat, alias aduersis rebus, alias aetate ingrauescente. Aucunesfois.
    \
        Alias aliud. Cic. Aucunesfois l'un, aucunesfois l'autre.

    Dictionarium latinogallicum > alias

  • 11 curvo

    curvo, āvī, ātum, āre (curvus), krümmen, biegen (beugen), runden, wölben, refl. se curvare u. im Passiv medial curvari, sich krümmen usw., Partiz. curvātus, gekrümmt usw., acies (Schneide) curvatur, Col.: arbor curvatur, der Mastbaum biegt sich (beim Sturm), Plin. ep.: aber adoptatis curvetur frugibus arbos, Col. poët.: pondere serpentis curvatur arbor, Ov.: c. brachia longo circuitu (v. Skorpion), Ov.: c. brachia aliter (v. Krebse), Ov.: crura pinnigero curvata novissima pisce, die Schenkel ganz unten gekrümmt am flossigen Fisch = in einen flossigen Fischschwanz gekrümmt, Ov.: cuspis curvata (s. cuspisno. I, b), Ov.: curvata glandibus ilex, durch die Last der Eicheln, Ov.: v. Pers., curvati (= onusti) pabulo, Frontin. 2, 5, 31: rotundas curvat aper lances, macht unter seiner Last sich biegen, Hor.: c. laminam, Plin.: curvari manus (coeperunt) et aduncos crescere in ungues, Ov.: plerique rami instar ingentium stipitum flexi in humum, rursus, quā se curvaverant, erigebantur, Curt.: cum nux plurima curvabit ramos, durch ihre Last sich biegen machen, Verg.: c. trabes (Baumstämme, v. Räuber Sinis), Ov.: ubi supra terram iuxta suum adminiculum vitis curvatur, Col. – m. Advv. (wie?), copidas vocabant gladios leviter curvatos, falcibus similes, Curt.: orbis (Kreis, Ring) curvatus aequaliter, Vell. – m. Advv. od. m. in u. Akk. (wohinwärts?), crocodilo priora genua post curvantur, posteriora in priorem partem, Plin.: insectorum quorundam pedes externi longiores foris curvantur, Plin.: aves alas in priora curvant, suffraginem in posteriora, Plin.: os paululum in interiora curvatum, Cels.: palma in diversum curvatur, Plin.: rami imi ficus in terram curvantur, Plin. – m. in u. Akk. (wohin? = in welche Gestalt?), cucumeres in hamos curvati, Plin.: digiti curvantur in ungues, Ov.: cubiculum in absida curvatum, ein Z. von elliptischer Form, Plin. ep. – m. in u. Akk. (wozu?), curvatae in sua fata trabes, die zu seinem Untergange (Morde) gekrümmten Baumstämme (des Räubers Sinis), Prop. 3, 22, 38.

    So nun bes.: a) v. gekrümmten Laufe der Gebirge, Küsten, Meerbusen, Gewässer, curvare se od. curvari, sich krümmen, iugum montis... velut sinu quodam flexuque curvatum, Curt.: ora ipsa Bospori utrimque ex Asia atque Europa curvatur in Maeotim, Plin.: Codanus ingens sinus... curvans se subinde, Mela: pontus Euxinus... magno litorum flexu retro curvatus in cornua ab his utrimque porrigitur, ut sit plane arcus Scythici forma, Plin.: Etymandrus crebris flexibus subinde curvatus, Curt. – b) v. wogenden Wassermassen, curvari, sich krümmen = sich aufwölben, curvātus, gekrümmt, gewölbt (vgl. κυρτον κῦμα), cumulus immanis aquarum in montis speciem curvatur, Ov.: illum curvata in montis faciem circumstetit unda, Verb.: tollimur in caelum curvato gurgite, Verg. – c) vom Krümmen, Bücken des Körpers, des Rückens, Beugen des Nackens, der Knie, c. cervicem alcis, Vulg.: c. collum, Verg.: c. genua sua, Verg.: c. genu deo (vor G.), Vulg.: pacem curvatis genibus orare, Amm.: homo ad necessaria opera curvatur, bückt sich (Ggstz. rectus insistit), Cels.: toto curvatus corpore (beim Tragen einer Last), Stat.: quid autem non intellegit nefas esse rectum animal (der Mensch) curvari, ut adoret terram, Lact.: primo curvatus (sich tief verneigend, tief gebückt), deinde humi suppliciter fusus, Amm. – bes. durchs Alter, nec nostrum seri curvarent Aeacon anni, Ov.: anus quaedam curvata gravi senio, Apul.: curvata senio membra, Tac. – u. übtr., quamvis neque te munera nec preces... nec vir Pieriā paelice saucius curvat, dir den Nacken beugt, Hor. carm. 3, 10, 13 sqq. – d) v. Monde usw., se curvare in cornua, Curt.: luna curvata in cornua falcis, Plin.: vitulus fronte curvatos imitatus ignes (die gekr. Flammen = die flammende Sichel) tertium lunae referentes ortum, Hor. – e) prägn.: α) krümmen = krümmend spannen, arcum manu, Stat.: cornu (Bogen aus Horn), Ov.: u. so opposito genu flexile cornu, Ov. – β) etw. krümmen = etw., was gekrümmt, bogenförmig ist, bilden, schaffen, bimulus bima curvans iam cornua fronte (an der St.), Verg.: cornua nec valuit curvare in paelice Iuno, an dem Kebsweibe H. kr. = das K. durch H. entstellen, Prop.: in quocumque frutice (aspalathi) curvatur arcus caelestis, Plin. – Hadria (adriat. Meer) curvans Calabros sinus, Hor.: portus ab Euroo fluctu in arcum curvatus, bogenförmig ausgehöhlt, Verg. – u. vom Kreisen in der Bewegung, (deus ales) iter non agit in rectum (geradeaus), sed in orbem curvat eundem, gibt seinem Fluge immer dieselbe Kreisbewegung, kreist in derselben Krümmung, Ov.: turbo (Kreisel) actus habenā curvatis fertur spatiis, fährt in kreisenden Bahnen umher, Verg.

    lateinisch-deutsches > curvo

  • 12 pateo

    pateo, uī, ēre (vgl. πετάννυμι), offen sein, offenstehen, I) im allg. (Ggstz. clausum esse, obseratum esse): aedes patent, Plaut.: valvae patent, Cic.: patentes ianuae, portae, Liv.: nares semper patent propter etc., Cic.: ut patere videantur, quae prius obstructa fuerant, Nazar. pan. – v. Wunden = offenstehen, klaffen, plagae patentes, Liv.: foediores patebant plagae, Liv. – II) prägn.: A) offen-, zugänglich-, gangbar sein, a) eig.: aditus patuit, Cic.: e fossa in cubiculum patet iter, Liv.: cubiculum, quod nisi mulieri et decumano patebat alii nemini, Cic.: im Bilde, patet isti (dort) ianua leto, Verg. Aen. 2, 661. – b) übtr., offenstehen = freistehen, zu Diensten stehen, honores patent alci, Cic.: omnia Ciceronis patere Trebiano, Cic.: patuit quibusdam fuga, Liv.: omnibus vestram misericordiam vestrumque auxilium aequum est patere. Liv. – B) offenstehen, ausgesetzt sein, a) eig.: vulneri, Liv.: ictibus tuis, Sen.: morbis, Cels.: periculis, Sen. – b) übtr., multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic. – C) offen vor Augen liegen, sichtbar sein, a) eig.: nomen in adversariis patet, ist befindlich, Cic.: ecquidnam in tabulis patet lucelli expensum, Catull. – b) übtr., offenbar sein, causa patet, Ov.: res patent, Cic.: ut procedente libro patebit, wie sich im Verlaufe des B. zeigen wird, Quint.: dah. patet, es ist offenbar, es erhellt, mit folg. Infin., Apul. met. 5, 4: m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Tusc. 1, 54. Tac. hist. 4, 16. – D) als geogr. t. t. = sich so u. so weit erstrecken, a) eig.: fines Helvetiorum, qui in longitudinem milia passuum CCXXXX, in latitudinem CLXXX patebant, Caes.: Tuscorum opes late terrā marique patuere, Liv.: quae (Gallia) circuitu patet ad bis et tricies centena milia passuum, Eutr. – b) übtr., late patere, sich weit erstrecken, weit verzweigt sein, einen weiten Spielraum haben, eine weite Anwendung finden, ista ars late patet et ad multos pertinet, Cic.: hoc praeceptum patet latius, Cic.: in quo vitio latissime patet avaritia, Cic.

    lateinisch-deutsches > pateo

  • 13 septeni

    septēnī, ae, a (septem), I) sieben, bei Einteilungen je (jeder, jedem) sieben, septenis cyathis committe hos ludos, Plaut.: duo fasces septenos habuere libros, Liv. – Genet. Plur. septenûm, zB. pueri annorum senûm septenûmque denûm, Cic.: seriae singulae, quae sint amphorûm septenûm, Colum. – II) sieben auf einmal, sieben zusammen, septena fila lyrae, Ov.: dispar septenis fistula cannis, Ov.: bis septeni greges, Sen. poët.: quā septenas temperat unda vias (Mündungen), Prop. – Sing., numerus septenus, die Siebenzahl, Fulg.: septenus Hister, mit sieben Mündungen, Stat.: septena canna, die siebenröhrige Hirtenpfeife, Calp.: septeno gurgite rapidus, Lucan.: non removeri septeno circuitu, Plin.

    lateinisch-deutsches > septeni

  • 14 vaco

    vaco, āvī, ātum, āre (vgl. vacuus), leer-, ledig-, frei-, unbesetzt-, entblößt sein, ohne etwas sein, I) eig.: A) im allg.: a) absol.: vacantes (leerstehende, unbenutzte) forte balnearum fornaces, Tac.: tota domus superior vacat, Cic.: villa ita completa militibus est, ut vix triclinium vacaret, Cic.: maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros, öde (unbewohnt u. unbebaut) sind, Caes.: debebit vacare locus (es muß leerer Raum bleiben), in quo notentur, quae etc., Quint.: metaphora aut vacantem locum occupare debet, aut etc., Quint. – b) mit Abl.: natura caelestis et terra vacat umore, Cic.: v. parte corporis, Cic.: mens vacans corpore, Cic.: pars oppidi, quae circuitu fluminis vacabat, Hirt. b.G.: ora vacent epulis, mögen leer bleiben von Sp. = sich der Sp. enthalten, Ov. – c) Partiz. vacāns m. Genet., locus tamquam vacans corporum, leer von Leichen, Sidon. epist. 3, 12, 1.

    B) insbes.: 1) v. Besitztümern usw., frei-, unbesetzt-, herrenlos-, erledigt sein, bona vacabant, ICt.: bona vacantia, ICt.: u. so ut populus vacantia (das herrenlose Gut) teneret, Tac. – vacantem locum exple, die (durch den Tod des Sohnes) leere Stelle, Sen. ad Marc. 16, 8. – v. Throne, regnum vacans, Iustin. 42, 4, 2. – v. Ämtern, ut Accium Suram praeturā exornare digneris, cum locus vacet, Plin. ep. 10, 12 (7); vgl. nullius philosophiae locus vacaret, kein System der Ph. wurde ohne Vertreter sein, Cic. de nat. deor. 1, 16. – 2) v. Frauen, Partiz. vacāns = lebig, unverheiratet, mulier, ICt.: meretrix, Ps. Quint. decl.

    II) übtr.: A) im allg., von etwas frei sein, -bleiben, einer Sache ledig sein, ohne etwas sein, eine Sache entbehren, v. etw. fern bleiben, sich fernhalten, a) m. Abl.: curā et negotio, Cic.: studiis (Ggstz. studiis frui), Cic.: populo, sich vom V. fernhalten, vom V. absehen, Cic.: morbis, ICt.: utrisque armis, neutral sein, -bleiben, Cic. – b) mit ab u. Abl.: ab opere, Caes.: ab omni concitatione animi semper v. (v. Weisen), Cic.: a metu et periculis, Liv. – v. lebl. Subjj., haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Caes.: v. der Zeit, nullum tempus illi umquam aut a forensi dictione aut a commentatione domestica vacabat, Cic.: tantum, quantum vacabit a publico officio et munere, Cic.

    B) insbes.: 1) von Leistungen frei-, befreit sein, a) mit Abl.: muneribus, Cic.: militiae munere, Liv.: res publica et milite illic et pecuniā vacet, Liv. – b) m. ab u. Abl.: a muneribus, a tutelis, ICt. – 2) der Zeit nach von Geschäften frei sein, a) v. Pers., (freie) Zeit-, Muße haben (Ggstz. occupatum esse), α) absol.: scribes aliquid, si vacabis, Cic.: si forte vacas, Hor.: dum perago tecum pauca, vaca (habe freie Zeit für mich), Ov.: quod eius consilio nullum ascripticium (Überzähligen), id est vacantem (Dienstfreien) haberet, Treb. Poll. trig. tyr. 18, 11 (vgl. vacantivus). – β) m. Dat. (selten m. ad u. Akk. u. poet. m. in u. Akk.) od. m. Infin. = für etw. od. jmd. frei sein, freie Zeit haben, Muße haben, dah. auch (aber nicht bei Cicero) einer Sache od. Person obliegen, sich widmen, αα) einer Sache: ego vero, inquam, philosophiae semper vaco, Cic. de div. 1, 11: regem non vacasse sermoni suo, Curt. 6, 7 (26), 21. – v. huic uni negotio, Vell.: non diu declamationibus, Sen. rhet.: v. clientium negotiis, Tac.: v. foro, Quint.: v. rationibus exigendis, Val. Max.: v. inter spectandum libellis legendis ac rescribendis, Suet.: v. non discendo tantum iuri, sed etiam docendo, Quint. – m. ad u. Akk., non vaco ad istas ineptias (ich habe keine Muße für solche Torheiten); ingens negotium in manibus est, Sen. ep. 49, 9. – poet. mit in u. Akk., in grande opus, Ov. ex Pont. 3, 3, 36. – m. Infin., non vacavit Romanis colonias condere, Vell. 1, 15, 1: tu Tyrias acies adversaque signa vacasti sternere, Stat. Theb. 8, 186. – ββ) einer Person: non v. adire volentibus, für die Besuchenden nicht frei sein, nicht zu sprechen sein, Sen.: in studiis magis vacabit unus (praeceptor) uni (discipulo), Quint.: ut vacaret (iudex) finitimam causam retractanti, Plin. ep. – b) impers., vacat u. vacat alci, es ist freie Zeit (es ist Muße) vorhanden, man hat od. es hat jmd. freie Zeit (Muße), es steht frei, es ist vergönnt (gestattet), α) mit folg. Infin.: tunc et elegiam vacabit in manus sumere, Quint.: hactenus indulsisse vacat, Verg.: si vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. – nobis venari nec vacat nec licet, Plin. ep.: cui esse diserto vacet, Quint.: ut tandem curare corpus exanimum amicis vacavit, Curt. – β) absol.: quo magis te, cui vacat, hortor, Plin. ep.: dum vacat, Ov.: si vacat, Iuven.: si vacet, in den Mußestunden, Quint. – 3) müßig sein, -liegen = unbenutzt bleiben, -liegen, pecunia vacabit pupillo, ICt. – vacantia vina, die nicht aufgetragenen, Sabinae epist. – 4) zur Benutzung frei-, offen stehen, a) v. Örtl.: litora iure gentium omnibus vacant, ICt. – b) v. anderen Ggstdn., für etw. bestimmt sein, balneum usibus dominicis vacare, ICt.: stabulum iumentis et carrucis vacans, ICt. – 5) Partiz. vacāns = müßig, unnütz, vacantia ac non necessaria excīdere, Gell. 6, 5, 6. – / Solözist. Perf. vacuī, wov. vacuit, Symm. epist. 2, 60 in. Tert. de pudic. 8: vacuerat, Tert. adv. Valent. 10. Augustin. de civ. dei 3, 17. p. 124, 18 D.2: vacuisset, Tert. de pall. 4: vacuisse, Augustin. de civ. dei 6, 2. p. 247, 30 D.2Solözist. Partiz. vacentem, Itala (Veron.) Matth. 12, 44. – Im älteren od. Vulgärlat. auch voco geschrieben od. gesprochen; dah. das Wortspiel: Lys. fac habeant linguam tuae aedes. Alc. quid ita? Lys. quom veniam, vocent (= rufen u. = leer stehen), Plaut. Cas. 527.

    lateinisch-deutsches > vaco

  • 15 rings

    rings, circum. – totus circum (ganz herum). – in circuitu (im Umfang). – rings um den Kopf, per ambitum capitis: das Haus ringsum mit Wachen besetzen, totius circuitum domus custodiis amplecti: den Krieg r. verbreiten, arma circumferre.

    deutsch-lateinisches > rings

  • 16 Umschweif

    Umschweif, im Reden, circuitus. circuitio. anfractus. circuitio et anfractus. – ambages (die Weitläufigkeit u. die Ausflüchte). – Umschweife machen, circuitu od. circuitione uti: keine Umschweife machen, nihil circuitione uti: ohne Umschweife, missis od. positis ambagibus; ne te longis ambagibus morer.

    deutsch-lateinisches > Umschweif

  • 17 retractus

    [st1]1 [-] retractus, a, um: part. passé de retraho. - [abcl][b]a - tiré en arrière, tiré à l'écart. - [abcl]b - repris, ressaisi. - [abcl]c - forcé à revenir, ramené par force. - [abcl]d - enfoncé, qui est à l'écart, retiré, éloigné.[/b] [st1]2 [-] retractŭs, ūs, m.: Tert. action de tirer en arrière.
    * * *
    [st1]1 [-] retractus, a, um: part. passé de retraho. - [abcl][b]a - tiré en arrière, tiré à l'écart. - [abcl]b - repris, ressaisi. - [abcl]c - forcé à revenir, ramené par force. - [abcl]d - enfoncé, qui est à l'écart, retiré, éloigné.[/b] [st1]2 [-] retractŭs, ūs, m.: Tert. action de tirer en arrière.
    * * *
        Retractus, Participium. Cic. Retiré en arriere, Retraict.
    \
        Retractus, Nomen, pro Remoto. Liuius, Retractior a mari trium millium passuum in circuitu murus erat. Un peu plus reculé, ou plus loing de la mer.
    \
        Retracti, fugitiui dicuntur quum reprehenduntur. Cicero. Reprins. Tranquillus reprehensos dixit.

    Dictionarium latinogallicum > retractus

  • 18 curvo

    curvo, āvī, ātum, āre (curvus), krümmen, biegen (beugen), runden, wölben, refl. se curvare u. im Passiv medial curvari, sich krümmen usw., Partiz. curvātus, gekrümmt usw., acies (Schneide) curvatur, Col.: arbor curvatur, der Mastbaum biegt sich (beim Sturm), Plin. ep.: aber adoptatis curvetur frugibus arbos, Col. poët.: pondere serpentis curvatur arbor, Ov.: c. brachia longo circuitu (v. Skorpion), Ov.: c. brachia aliter (v. Krebse), Ov.: crura pinnigero curvata novissima pisce, die Schenkel ganz unten gekrümmt am flossigen Fisch = in einen flossigen Fischschwanz gekrümmt, Ov.: cuspis curvata (s. cuspis no. I, b), Ov.: curvata glandibus ilex, durch die Last der Eicheln, Ov.: v. Pers., curvati (= onusti) pabulo, Frontin. 2, 5, 31: rotundas curvat aper lances, macht unter seiner Last sich biegen, Hor.: c. laminam, Plin.: curvari manus (coeperunt) et aduncos crescere in ungues, Ov.: plerique rami instar ingentium stipitum flexi in humum, rursus, quā se curvaverant, erigebantur, Curt.: cum nux plurima curvabit ramos, durch ihre Last sich biegen machen, Verg.: c. trabes (Baumstämme, v. Räuber Sinis), Ov.: ubi supra terram iuxta suum adminiculum vitis curvatur, Col. – m. Advv. (wie?), copidas vocabant gladios leviter curvatos, falcibus similes, Curt.: orbis (Kreis, Ring) curvatus aequaliter, Vell. – m. Advv. od. m. in
    ————
    u. Akk. (wohinwärts?), crocodilo priora genua post curvantur, posteriora in priorem partem, Plin.: insectorum quorundam pedes externi longiores foris curvantur, Plin.: aves alas in priora curvant, suffraginem in posteriora, Plin.: os paululum in interiora curvatum, Cels.: palma in diversum curvatur, Plin.: rami imi ficus in terram curvantur, Plin. – m. in u. Akk. (wohin? = in welche Gestalt?), cucumeres in hamos curvati, Plin.: digiti curvantur in ungues, Ov.: cubiculum in absida curvatum, ein Z. von elliptischer Form, Plin. ep. – m. in u. Akk. (wozu?), curvatae in sua fata trabes, die zu seinem Untergange (Morde) gekrümmten Baumstämme (des Räubers Sinis), Prop. 3, 22, 38.
    So nun bes.: a) v. gekrümmten Laufe der Gebirge, Küsten, Meerbusen, Gewässer, curvare se od. curvari, sich krümmen, iugum montis... velut sinu quodam flexuque curvatum, Curt.: ora ipsa Bospori utrimque ex Asia atque Europa curvatur in Maeotim, Plin.: Codanus ingens sinus... curvans se subinde, Mela: pontus Euxinus... magno litorum flexu retro curvatus in cornua ab his utrimque porrigitur, ut sit plane arcus Scythici forma, Plin.: Etymandrus crebris flexibus subinde curvatus, Curt. – b) v. wogenden Wassermassen, curvari, sich krümmen = sich aufwölben, curvātus, gekrümmt, gewölbt (vgl. κυρτον κῦμα), cumulus immanis aquarum in montis speciem curvatur,
    ————
    Ov.: illum curvata in montis faciem circumstetit unda, Verb.: tollimur in caelum curvato gurgite, Verg. – c) vom Krümmen, Bücken des Körpers, des Rückens, Beugen des Nackens, der Knie, c. cervicem alcis, Vulg.: c. collum, Verg.: c. genua sua, Verg.: c. genu deo (vor G.), Vulg.: pacem curvatis genibus orare, Amm.: homo ad necessaria opera curvatur, bückt sich (Ggstz. rectus insistit), Cels.: toto curvatus corpore (beim Tragen einer Last), Stat.: quid autem non intellegit nefas esse rectum animal (der Mensch) curvari, ut adoret terram, Lact.: primo curvatus (sich tief verneigend, tief gebückt), deinde humi suppliciter fusus, Amm. – bes. durchs Alter, nec nostrum seri curvarent Aeacon anni, Ov.: anus quaedam curvata gravi senio, Apul.: curvata senio membra, Tac. – u. übtr., quamvis neque te munera nec preces... nec vir Pieriā paelice saucius curvat, dir den Nacken beugt, Hor. carm. 3, 10, 13 sqq. – d) v. Monde usw., se curvare in cornua, Curt.: luna curvata in cornua falcis, Plin.: vitulus fronte curvatos imitatus ignes (die gekr. Flammen = die flammende Sichel) tertium lunae referentes ortum, Hor. – e) prägn.: α) krümmen = krümmend spannen, arcum manu, Stat.: cornu (Bogen aus Horn), Ov.: u. so opposito genu flexile cornu, Ov. – β) etw. krümmen = etw., was gekrümmt, bogenförmig ist, bilden, schaffen, bimulus bima curvans iam cornua fronte (an der St.), Verg.:
    ————
    cornua nec valuit curvare in paelice Iuno, an dem Kebsweibe H. kr. = das K. durch H. entstellen, Prop.: in quocumque frutice (aspalathi) curvatur arcus caelestis, Plin. – Hadria (adriat. Meer) curvans Calabros sinus, Hor.: portus ab Euroo fluctu in arcum curvatus, bogenförmig ausgehöhlt, Verg. – u. vom Kreisen in der Bewegung, (deus ales) iter non agit in rectum (geradeaus), sed in orbem curvat eundem, gibt seinem Fluge immer dieselbe Kreisbewegung, kreist in derselben Krümmung, Ov.: turbo (Kreisel) actus habenā curvatis fertur spatiis, fährt in kreisenden Bahnen umher, Verg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > curvo

  • 19 pateo

    pateo, uī, ēre (vgl. πετάννυμι), offen sein, offenstehen, I) im allg. (Ggstz. clausum esse, obseratum esse): aedes patent, Plaut.: valvae patent, Cic.: patentes ianuae, portae, Liv.: nares semper patent propter etc., Cic.: ut patere videantur, quae prius obstructa fuerant, Nazar. pan. – v. Wunden = offenstehen, klaffen, plagae patentes, Liv.: foediores patebant plagae, Liv. – II) prägn.: A) offen-, zugänglich-, gangbar sein, a) eig.: aditus patuit, Cic.: e fossa in cubiculum patet iter, Liv.: cubiculum, quod nisi mulieri et decumano patebat alii nemini, Cic.: im Bilde, patet isti (dort) ianua leto, Verg. Aen. 2, 661. – b) übtr., offenstehen = freistehen, zu Diensten stehen, honores patent alci, Cic.: omnia Ciceronis patere Trebiano, Cic.: patuit quibusdam fuga, Liv.: omnibus vestram misericordiam vestrumque auxilium aequum est patere. Liv. – B) offenstehen, ausgesetzt sein, a) eig.: vulneri, Liv.: ictibus tuis, Sen.: morbis, Cels.: periculis, Sen. – b) übtr., multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic. – C) offen vor Augen liegen, sichtbar sein, a) eig.: nomen in adversariis patet, ist befindlich, Cic.: ecquidnam in tabulis patet lucelli expensum, Catull. – b) übtr., offenbar sein, causa patet, Ov.: res patent, Cic.: ut procedente libro patebit, wie sich im Verlaufe des B. zeigen wird, Quint.: dah. patet, es ist offenbar, es erhellt, mit folg. Infin.,
    ————
    Apul. met. 5, 4: m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Tusc. 1, 54. Tac. hist. 4, 16. – D) als geogr. t. t. = sich so u. so weit erstrecken, a) eig.: fines Helvetiorum, qui in longitudinem milia passuum CCXXXX, in latitudinem CLXXX patebant, Caes.: Tuscorum opes late terrā marique patuere, Liv.: quae (Gallia) circuitu patet ad bis et tricies centena milia passuum, Eutr. – b) übtr., late patere, sich weit erstrecken, weit verzweigt sein, einen weiten Spielraum haben, eine weite Anwendung finden, ista ars late patet et ad multos pertinet, Cic.: hoc praeceptum patet latius, Cic.: in quo vitio latissime patet avaritia, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pateo

  • 20 septeni

    septēnī, ae, a (septem), I) sieben, bei Einteilungen je (jeder, jedem) sieben, septenis cyathis committe hos ludos, Plaut.: duo fasces septenos habuere libros, Liv. – Genet. Plur. septenûm, zB. pueri annorum senûm septenûmque denûm, Cic.: seriae singulae, quae sint amphorûm septenûm, Colum. – II) sieben auf einmal, sieben zusammen, septena fila lyrae, Ov.: dispar septenis fistula cannis, Ov.: bis septeni greges, Sen. poët.: quā septenas temperat unda vias (Mündungen), Prop. – Sing., numerus septenus, die Siebenzahl, Fulg.: septenus Hister, mit sieben Mündungen, Stat.: septena canna, die siebenröhrige Hirtenpfeife, Calp.: septeno gurgite rapidus, Lucan.: non removeri septeno circuitu, Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > septeni

См. также в других словарях:

  • dolus circuitu non purgatur — /dowlas sarkyiiwatuw non pargeytar/ Fraud is not purged by circuity …   Black's law dictionary

  • dolus circuitu non purgatur — /dowlas sarkyiiwatuw non pargeytar/ Fraud is not purged by circuity …   Black's law dictionary

  • Dolus circuitu non purgator — Fraud is not purged by circuity …   Ballentine's law dictionary

  • INSULA Iulii (S.) — INSULA S. Iulii P. Diac. Islu di S. Guiluio, intra lacum Hortanum, ubi Hora opp. Novariensis Ep. a Novaria 24. mill. pass. Insularum maris Aegaei ordo, situs, distantiae, et magnitudo, uti apud Neotericos. Cythera, vulgo Cerigo, 60 mill. pass.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SN 1054 — Supernova SN 1054 The Crab Nebula, remnant of SN 1054. Credit: NASA/ESA. Observation data (Epoch ?) Supernova type …   Wikipedia

  • SN 1054 — La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

  • Sn 1054 — La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

  • Supernova 1054 — SN 1054 SN 1054 La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

  • Supernova de 1054 — SN 1054 SN 1054 La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

  • Supernova de l'an 1054 — SN 1054 SN 1054 La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

  • Supernova du Crabe — SN 1054 SN 1054 La nébuleuse du Crabe, rémanent de SN 1054, photographiée près de 1 000 ans après son explosion, qui fut vue la première fois au matin du 4 juillet 1054 …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»